De navolgende vier essays onderzoeken de rol en de plaats van religie in onze Westerse samenleving. Ze zijn geschreven door Dick Wursten en bedoeld voor iedereen die wel eens iets dieper over dit onderwerp wil nadenken dan een krantenartikel, blog of opiniestuk lang is. U kunt het boek online lezen of downloaden als e-book (epub). Over de auteur: www.dick.wursten.be
Inhoudsopgave van de essays
De links brengen u rechtstreeks naar de gewenste plek in het hoofdstuk. In de desktopview blijft dit overzicht beschikbaar in de sidebar.
Deel 1: Religie, een genealogisch onderzoek
- Zijn we nu seculier of niet?
- Vreemde religies?
- Op zoek naar woorden
- Uitzicht
Deel 2: De identiteitscrisis van de christelijke religie
- Het verhaal gaat…
- De nieuwe vraag: vera et falsa religio ?
- De confrontatie: zich sluitende religieuze identiteiten
- Het einde van de vanzelfsprekendheid van de kerk
- Nieuwe definitie van religie, na Luther
- Uitzicht
Deel 3: Vrijheid en godsdienst, een haat-liefde verhouding
- Wèg, wèg van hier…
- The Great Migration
- De vrijheid van (de) godsdienst
- God, de natuurwet en de rechten van de mens
- Onderwijl in Europa
- Vooruitblik
Deel 4: Het imperialisme van de religieuze identiteitsmarker
- Inleiding
- Religie als onderdeel van de cultuur.
- Vrijheid van godsdienst (résumé)
- Multiple establishment (Europa)
- Het begrip religie herbezien
Nabeschouwing: Religie als een culturele (f)actor
- Cultuur en religie: tools uit de menselijke survivalkit
- Cultuur bezien vanuit religie
- Religie benaderd vanuit de cultuur
- De taal van het verhaal en de suspension of disbelief
© Dick Wursten: fair use policy: d.w.z. alle gebruik toegestaan mits vermelding van de bron.
Maurice Merleau-Ponty (1908-1961).
Olivier Roy (
Peter Berger (1929-2017) was een invloedrijk godsdienstsocioloog. Zijn boek uit 1967 The Sacred Canopy vestigde zijn naam op dit terrein. In dit boek combineerde hij de secularisatiethese van Weber met zijn eigen visie op religies als ‘sociale constructies’. Al snel zag hij de blikvernauwing. In de jaren 1990 stelde hij dat Moderniteit leidt tot pluraliteit (als feit) op religieus terrein en dus tot de vaststelling dat men niet meer op dezelfde manier religieus kan zijn als vroeger, nl. vanzelfsprekend. Dit kan vervolgens zowel tot relativitering als tot fundamentalisering van het religieuze leiden. Secularisatie is dan een optie (Europa), maar geen dwingend gevolg.
‘Onze Lieve Heer op zolder’ is de negentiende eeuwse naam van de schuilkerk die de rooms-katholieken in de zeventiende eeuw inrichtten op de zolder van een groot (gecombineerde) herenhuis aan de Amsterdamse Oudezijds Voorburgwal. Van binnen een kerk, van buiten niets bijzonders te zien.