Een kaart van de ‘Nieuwe Wereld’. In het bewustzijn van de afbeelders (uit Amsterdam, Nicolaes Visser, Petrus Schenk jr.) ligt Pennsylvania niet in Nova Anglia, maar in NOVA BELGICA, of Nieuw Nederlandt. (Een afbeelding van ‘Nieuw Amsterdam’ gelegen op het eiland Manhattan staat er ook op). De afbeelding daaronder zoomt in op Philadelphia zelf, de eerste stad die gebouwd is met een bewust urbanisatieplan: De typisch Amerikaanse stad is een feit. [pagina horend bij deel 3, handelend over de stichting van Germantown/Philadelphia]



Maurice Merleau-Ponty (1908-1961).








Olivier Roy (


Peter Berger (1929-2017) was een invloedrijk godsdienstsocioloog. Zijn boek uit 1967 The Sacred Canopy vestigde zijn naam op dit terrein. In dit boek combineerde hij de secularisatiethese van Weber met zijn eigen visie op religies als ‘sociale constructies’. Al snel zag hij de blikvernauwing. In de jaren 1990 stelde hij dat Moderniteit leidt tot pluraliteit (als feit) op religieus terrein en dus tot de vaststelling dat men niet meer op dezelfde manier religieus kan zijn als vroeger, nl. vanzelfsprekend. Dit kan vervolgens zowel tot relativitering als tot fundamentalisering van het religieuze leiden. Secularisatie is dan een optie (Europa), maar geen dwingend gevolg.
‘Onze Lieve Heer op zolder’ is de negentiende eeuwse naam van de schuilkerk die de rooms-katholieken in de zeventiende eeuw inrichtten op de zolder van een groot (gecombineerde) herenhuis aan de Amsterdamse Oudezijds Voorburgwal. Van binnen een kerk, van buiten niets bijzonders te zien.